In Nederland zijn we wel vertrouwd met een bitterbal. Weinig feestjes of terrasdagen die voorbij gaan zonder te genieten van deze kleine culinaire versnapering. Maar waarom heet zo'n kleine bolvormige snack met krokante buitenlaag en smeuïge inhoud nou een bitterbal? Heel bitter is 'ie namelijk niet. Ook lijkt de naam in geen verste verte op zijn grote broer, de kroket of croquet.
De oer-Hollandse bitterbal combineert perfect met verschillende alcoholische dranken, van bier tot wijn en alles er tussenin. Maar oorspronkelijk werd deze bal het vaakst gepaard met jenever. Deze sterke drank wordt van oudsher gestookt van gerst, rogge en mais (tegenwoordig ook nog via andere methodes). De toevoeging van de jeneverbes geeft jenever zijn klassieke smaak, wat voornamelijk in oude jenever goed te proeven is. In de volksmond zijn er talloze (fantastische) bijnamen voor deze drank: jajem, een borreltje, jandoedel, een pikketanussie, maar ook een bittertje.
De bitterbal heet zo vanwege zijn perfecte aanvulling op 'het bittertje': jenever.
Tijdens het drinken van jenever had men regelmatig de behoefte om iets kleins te eten. En het liefst een hapje dat paste bij de smaak van jenever. En dat werd uiteindelijk dus de bolvormige mini kroket, dat door de vorm en de combinatie al gauw de ‘bitterbal’ werd genoemd.
Conclusie: een lekkere jenever combineer je met een heerlijke bitterbal! Of: een heerlijke bitterbal combineer je met een verrassende jenever!
Wij zouden bij een Van Dobben rundvleesbitterbal kiezen voor de Zeer Oude Genever van Bols. Dat maakt een gouden Amsterdamse combinatie: "een pikketanussie met een bitterballetje." Proost!